Kripto paralar merkezi bankacılık ve elektronik para sistemlerinin aksine merkeziyetsizliğin ön planda tutulduğu blok zincirlerinden meydana gelen dijital bir yatırım aracıdır. Bazı kesimlerce sanal veya alternatif döviz olarak isimlendirilmekte olan kripto paralar. İlk olarak Satoshi Nakamoto tarafından 2009 yılında Bitcoin olarak oluşturulmuş olup günümüzde en değerli kripto para birimi olarak işlem görmektedir. Döviz, altın gibi geleneksel yatırım araçlarına alternatif olarak kripto paralar dijital ortamda Blockchain teknolojisi ile işlev görmektedir. Geleceğin yatırım aracı ve doların yerini alacağı düşünülen kripto paralar için büyük yatırımlar yapılmaktadır.
Bitcoin ve altcoin olarak isimlendirilen binlerce coin vardır. Bu coinlerin al- sat yapılarak işlem görmesini sağlayan onlarca borsa vardır. Bu borsaların tamamında yapılan işlemler haberler ve etkilere kripto para piyasası denilmektedir.
Dünya borsalarında piyasanın durumunu tanımlamak için bazı tanımlar bulunmaktadır. Bu durumlara kripto para borsaları içinde geçerlidir bu terimlere Ayı piyasası ve Boğa piyasası denir. Ayı piyasaları kötü günleri, Boğa piyasaları iyi günleri temsil etmektedir.
Bu isimlerin verilmesinin nedeni ise Boğalar saldırıları sırasında boynuzlarını aşağıdan yukarıya doğru , ayılar ise bir saldırı anında pençelerini tepe seviyeden aşağıya doğru savurmasından gelmektedir. Piyasalarda bu hareketler dipten yukarı yöne ve tepeden aşağı yöne olarak gerçekleşmektedir. Bu nedenle eğer piyasada yükseliş eğilimi varsa boğa piyasası, düşüş eğilimi varsa ayı piyasası olarak adlandırılır.
Hisselerin belirli periyod içerisinde yüzde 20 yükseldiği piyasada ibrelerin yukarı yönlü olduğu trende boğa piyasası denmektedir. Piyasada likiditenin bol olduğu dönemlerde boğa piyasasına girilir. Boğa piyasasının en önemli faktörlerinden olan likidite seviyesi, makro ekonomik bir durumdur. Yatırımcılar böyle zamanlarda yükselişin uzun vadede sürmesini bekler. Piyasa trendlerine göre boğa piyasasının ne kadar süreceği değişiklik gösterebilir. Üç aşamadan meydana gelen boğa piyasasında aşamalar toplama, alım ve doygunluk seviyesidir. Piyasada yatırımcılar doygunluk aşamasından hemen sonra satışa geçerler. Bu durumda genellikle boğa piyasasından hemen sonra ayı piyasasının başladığını işaret eder.
Ayı Piyasası diğer adıyla ”bear market”, karamsarlığın yoğun olduğu düşüş trendinin devam ettiği piyasa durumunu ifade eden bir kavramdır. Fiyatlarda ilerleyen zamanlarda düşüşün devam edeceğine dair piyasada beklenti bulunur. Piyasanın Ayı piyasasına girdiğini söyleyebilmek için bir önceki tepe seviyesinden %20 aşağı yönlü bir hareket ve ana trendin aşağı yönlü olması gerekir. Ayı piyasası etkisi altında olunan dönemde ürünlere talep azalır. Yatırımcılar yatırım kararlarına dikkat etmek ve riski en aza indirmek için genellikle güvenli görülen yatırım argümanlarına yönelirler.
